تاثیر گرانی بر سبد مصرفی

اقتصاد کلان - مهر نوشت:

حسابی سرانگشتی نشان می‌دهد که اگر در خوشبینانه‌ترین حالت، دو نفر در یک خانواده کار کنند و درآمد خالص آن‌ها 400 هزار تومان باشد؛ آنگاه سهم سبد خرج هر خانوار در هر روز تنها 13 هزار تومان است، یعنی سهم هر نفر، تنها 4 هزار تومان؛آیا این رقم برای گذران زندگی کافی است؟

این روزها خرج و برج اکثر خانواده‌ها به گونه ای نیست که بتواند مغلوب درآمد آنها شود و یا حتی ریالی در ماه پس‌انداز داشته باشند. این روزها سبد هزینه‌ای خانوارها آنقدر دارای وزن شده است که به اصطلاح قدیمی‌ها، دخلشان به خرجشان نمی‌خورد.

حتی اگر دو نفر در هر خانواده کار کنند که به دور از پرداخت اقساط و البته اندکی خوشبینانه، ممکن است درآمدی حدود 400 هزار تومان داشته باشند؛ مگر اینکه یکی از آنها، دو شیفت کاری را مشغول باشد تا درآمدی بالاتر از این نصیب خانواده خود کند و اگر به طور متوسط این خانواده را 4 نفره حساب کنیم، سهم هر نفر در ماه 100 هزار تومان می‌شود. فارغ از کرایه رفت و آمد، هر روز یک خانواده 4 نفره باید روز خود را با 12 هزار تومان بگذراند.

یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که اگر هر خانوار در ماه به طور متوسط دو کیلوگرم گوشت قرمز، 5 کیلوگرم گوشت مرغ، ده کیلوگرم برنج، 10 بطری شیر، 5 بسته پنیر 400 گرمی، 60 قرص نان سنگک، 10 کیلوگرم سبزی خوردن، 60 کیلوگرم میوه از قرار متوسط هر کیلوگرم 2 هزار تومان خریداری کند، به فرض اینکه حبوبات و سایر ملزومات پخت و پز را در اختیار داشته باشد، حتما باید رقمی را پرداخت کند که قطعا بیش از آن چیزی است که در سبد درآمدی او قرار دارد.

حذف برخی کالاها از سبد خانوارها

گفتگو با مردم نشانگر این است که گرانی‌های اخیر سبب شده است که برخی کالاها از سبد خانوارها حذف شود، البته نکته مهمتر این است که آنها کالاهایی را از سبد خود حذف می‌کنند که از جمله نیازهای ضروری یک فرد در روز به شمار می‌رود و معمولا شیر و لبنیات را نشانه می‌رود یا برخی از کالاهایی که برای سلامتی افراد مهم هستند، ولی کمتر به آنها توجه می‌شود.

یکی از مصرف‌کنندگانی که در انتظار خرید شیر است، به خبرنگار مهر می‌گوید: شیر گران شده است و اگر تا هفته‌های گذشته، هر یک روز در میان یک بطری شیر خریداری می‌کردم، اما حالا به دلیل گرانی لبنیات، هر سه روز یا حداکثر هفته ای دو روز شیر می‌خرم.

او می‎‌افزاید: البته درآمد ما به گونه‌ای است که باز هم می‌‎توانیم همین سه بطری در هفته را خریداری کنیم، برخی‌ها را می‌شناسم که شیر و لبنیات را از سبد مصرفی خانوار خود حذف کرده‌اند؛ چراکه گران شده است.

این مصرف‌کننده می‌گوید: در ماههای گذشته، قیمت بسیاری از اقلام لبنیات افزایش یافته است، حتی این افزایش مشمول کالاهایی می‌شود که در گروه لبنیات، از اهمیت غذایی بالایی برخوردارند در حالی که حتی آن دسته از کالاهایی که شاید مصرف آنها زیاد فرقی برای سلامت نمی‌کند؛ نیز افزایش قیمت را تجربه می‌کنند، البته نه به اندازه شیر و ماست و پنیر که نیازهای روزانه افراد را تشکیل می‌دهند.

قصابان از وضعیت این روزهای بازار می‌گویند...

از یکی از قصابان در میادین میوه و تره‌بار در مورد واکنش مردم نسبت به گرانی گوشت می‌پرسم. می‌گوید: تعداد مراجعان در هفته‌های گذشته به شدت کاهش یافته است و با توجه به اینکه اقبال مردم به مرغ به دلیل افزایش قیمت کاهش یافته است، اما گوشت نیز چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، چراکه قیمت بالا است و خانوارها توانایی خرید ندارند.

او می‎‌گوید: در گذشته، وقتی قیمت گوشت اندکی تغییر می‌کرد، مردم برای خرید گوشت‌هایی که با چربی و استخوان بیشتری همراه بود، مراجعه می‌کردند، اما هم اکنون زنگ هشدار به صدا درآمده است و به نظر می‌رسد دولت باید برای این فرآیند، فکری کند.

این فعال در حوزه فروش گوشت قرمز می‌گوید: قیمت گوشت قرمز باید متعادل تر شود، یا حداقل اینکه دولت قیمت مرغ را در بازار متعادل نگاه دارد تا اقلام پروتئینی از سبد مصرفی خانوارها حذف نشود.

هشدار نسبت به کاهش مصرف اقلام پروتئیئی

این روزها حتی بانک مرکزی نیز در آمار خود نمی‌تواند گرانی گوشت و مرغ را پنهان کند، بر اساس گزارش این مرجع اعلام وضعیت قیمتی در بازار و تورم، بهای گوشت گوسفند کاهش یافته است، ولی قیمت گوشت تازه گاو و گوساله و گوشت مرغ افزایش را تجربه کرده است.

این آمار بانک مرکزی در حالی اعلام می‌شود که بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران که در سالنامه سال 87 منتشر شده بود، خبر از این داشت که سرانه مصرف گوشت قرمز 7 کیلوگرم کاهش یافته، این در شرایطی است که امسال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصادی، کشور تورم بی‌سابقه را تجربه کرده اما هم اکنون قیمت گوشت قرمز نیز به اندازه بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است و بیم این می‌رود که گوشت از سبد خانوارها حذف شود.

مرغ نیز وضعیت مناسبی ندارد. آنچه که این روزهای بازار نشان می‌دهد، چندان مطلوب نیست و وضعیت مناسبی را پیش روی خریداران رقم نمی زند. بنابراین شاید مرغ نیز از این سبد مصرفی پر کشد و مردم کمتر بتوانند مرغ را بر سر سفره‌های خود بگذارند.

این در شرایطی است که البته ماه مبارک رمضان نیز نزدیک است و دولت قول داده است تا بازار را کنترل کند به نحوی که مردم بتوانند مایحتاج خود را به میزان مناسبی تامین کنند، اما باید تا قبل از آن هم، برای بازار فکری کرد، برای خانوارها نیز این موضوع باید به نوعی جبران شود.

اما اگر دولت به هر دلیلی نتواند بازار ماه مبارک رمضان را کنترل کند، به طور قطع مردم به دلیل افزایش قیمت مواد پروتئینی، قادر به خرید آن نیستند.

سبد هزینه یک خانوار

اگر قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز را 25 هزار تومان، قیمت هر کیلوگرم مرغ 5 هزار تومان، قیمت هر کیلوگرم برنج را 2500 تومان، قیمت هر بطری روغن را 3500 تومان، قیمت هر کیلوگرم میوه را به طور متوسط 2500 تومان، قیمت هر قرص نان سنگک را 600 تومان و قیمت هر کیلوگرم سبزی خوردن را 1000 تومان در نظر گرفت، و به آن قیمت هر بطری شیر 1500 تومانی، پنیر 2400 تومانی و ماست 2000 تومانی را نیز به آن اضافه کرد، آنگاه قیمت هر سبد خرید خانوار در یک ماه رقم بالایی می‌شود؛ بنابراین هشدار در رابطه با بالا رفتن قیمت کالا، زنگ خطری برای کاهش مصرف اقلامی را به صدا در می آورد که نبود آنها در سبد غذایی خانوارها مشکلات تغذیه‌ای را رقم می‌زند و فقر ویتامین را سبب می شود.

هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت راسته با استخوان 16 هزار و 300 تومان، راسته بی‌استخوان 24 هزار و 700 تومان، ران پاک‌کرده 20 هزار و 900 تومان، ران کامل 21 هزار و 700 تومان، سردست 18 هزار و 900 تومان، سردست مرغوب 20 هزار و 850 تومان، قلوه‌گاه با استخوان 10 هزار تومان، قلوه‌گاه با استخوان 11 هزار و 350 تومان، و قیمت هر کیلوگرم گردن 14 هزار و 200 تومان است.

همچنین قیمت هر کیلوگرم ماهیچه 22 هزار و 650 تومان، چرخکرده مخلوط 13 هزار تومان، خورشتی 15 هزار و 500 تومان، راسته پاک کرده 16 هزار و 800 تومان، گردن گوساله 12 هزار و 500 تومان و قلوه‌گاه گوساله 9 هزار و 900 تومان است. قیمت هر کیلوگرم مرغ منجمد 3600 تومان و هر کیلوگرم  مرغ کامل 5 هزار و 200 تومان است.

قیمت هر بطری روغن مایع 3200 تومان، روغن نباتی جامد 4.5 کیلویی 11 هزار و 200 تومان، رب گوجه فرنگی 2300 تومان، برنج هاشمی 2800 تومان، برنج طارم محلی 3200 تومان، شکر 800 گرمی 1200 تومان، قند شکسته 900 گرمی 1500 تومان و ماکارونی 800 تومان است.